Sonda "Rafinada" odcinek 303 kultowego programu TV, prowadzący Zdzisław Kamiński i Andrzej Kurek, data emisji 1984.05.03, tematyka: wyszukiwanie, wydobycie i przerób ropy naftowej. W tym odcinku Sondy panowie Kamiński i Kurek opowiadają o sposobach wykrywania złóż ropy naftowej, odwiertach i platformach wiertniczych oraz późniejszej przeróbce ropy naftowej na benzynę (liczba oktanowa: benzyna ołowiowa i bezołowiowa), olej napędowy (liczba cetanowa), oleje smarowe.

Mity związane z ropą naftową (1:26):

1. nie ma jednego rodzaju ropy naftowej, skład zależy od miejsca, a także czasu wydobycia,
2. ropa naftowa do czegoś służy, wydobyta ropa naftowa jest totalnie bezużyteczna, dopiero chemicznych i fizycznych procesów sprawa, że wychodzi coś sensownego,
3. wystarczy wydobytą ropę wpuścić do kolumny, żeby odebrać składniki, a to nieprawda, wydobyta ropa musi być ustabilizowana. 3:43 Wykrywanie złóż ropy naftowej metodami sejsmicznymi, a na morzu za pomocą bąbli z powietrzem - ważne jest dokładne określenie pozycji statku. 7:12 red. Kurek (o procesie): cała wielka zabawa w proces podgrzewania i poszczególne składniki zaczynają nabierać sensu: kilkadziesiąt stopni benzyny lekkie, następna frakcja ciężkie benzyny, frakcja nazywana naftą, nafta lotnicza, olej napędowy. 9:02 red. Kamiński (o benzynie samochodowej): to co jest przedmiotem silnego pożądania wszystkich, którzy mają samochody, czyli etylina 94 (żółta) albo etylina 78 (niebieska). Żeby powstała benzyna trzeba dokonać całego szeregu skomplikowanych procesów, a powstaje ona między innym ze zmieszania składników: benzyny lekkie i benzyny ciężkie (razem około 30%), reformat (30%), pozostałe 40% to benzyna z krakingu. A żeby liczba oktanowa była odpowiednia dodawany jest czteroetylek ołowiu (silna trucizna), który podnosi liczbę oktanową benzyny. 11:30 red. Kurek (o ochronie środowiska): już w tej chwili (emisja w roku 1984), ze względu na ochronę środowiska, ucieka się od substancji na bazie ołowiu i daje się inne. 11:54 red. Kamiński (o braku popularności paliw bezołowiowych w 1983): w Europie odchodzi się od ołowiu dając jedynie 0,15 g/litr (w Polsce w 1984 0,4 g/litr), a są w ogóle paliwa bezołowiowe, ale są niezwykle drogie i przez to niepopularne. Kolejne minuty Sondy, to przykłady odwiertów na lądzie oraz morskich platform wiertniczych - wszystko to po to, aby sprawdzić jakość złoża. 18:37 tutaj mowa jest o oleju napędowym (niesłusznie nazywanym ropą), który wymaga specjalnych zabiegów, gdyż zawiera około 1% siarki (wymaga odsiarczania). 25:17 kolejny destylat to oleje smarowe (tutaj odcinek o oleju silnikowym https://www.youtube.com/watch?v=iFFK-R7Gg_A ) - wymagany jest proces pozbawiający oleju żywic i węglowodorów. Materiał filmowy kończący odcinek to przegląd technologii do wydobywania ropy z dużych głębokości.

Uwaga, we fragmencie: 15:56 - 16:23 wyciszone Oxygene, Pt. 1, Jean-Michel Jarre, treść która została wyciszona razem z Oxygen: "Taki statek ustala swą pozycję w stosunku do otworu wiertniczego przy pomocy systemu sonarów. Centralny komputer otrzymuje informacje o wszystkich ruchach statków, oblicza odpowiednie poprawki i kontroluje stery strumieniowe umieszczone po obu stronach statku. Dzięki temu wierci się dokładnie tam, gdzie trzeba."

SONDA Rafinada (303): program przygotował: Zdzisław D. Kamiński, Andrzej Kurek i Marek Siudym współpraca: Instytut Technologii Nafty scenografia: Ryszard Patej realizacja: Krzysztof Bobrowski produkcja: Aleksander Biedroń