Sonda "Olej" odcinek 268 kultowego programu telewizyjnego Sonda, prowadzący Zdzisław Kamiński i Andrzej Kurek, data emisji 1983.06.09. SONDA olej to odcinek o funkcji oleju w silniku pojazdu oraz procesie powstawania oleju silnikowego i dodatkach uszlachetniających zapewniające stałą lepkość, ochronę przed korozją, antyspieniacze, przeciwutleniacze, środki myjące.

Sonda "Olej" - początek programu to sposób sprawdzania poziomu oleju silnikowego. W kolejnych kadrach pokazany jest sposób smarowania silnika i walka z wrogiem numer jeden - tarciem. Olej bazowy z chemicznego punktu widzenia to destylat ropy naftowej, który musi być "akurat" w różnych warunkach - nie może być zbyt gęsty w niskich temperaturach, a w wysokich temperaturach nie może zbyt zatracać lepkości (olej zmniejsza tarcie w silniku, ale też odbiera nadmiar ciepła), nie może też się zapalać. W kolejnych kadrach Sondy pokazana jest fizyka procesu smarowania przy różnych prędkościach obrotowych silnika. I wbrew temu, co mogłoby się wydawać, silnik jest gorzej smarowany przy małej szybkości obrotowej, a im szybciej, tym lepiej. A najgorsze są manewry zatrzymywania i uruchamiania silnika, te ostatnie szczególnie w niskich temperaturach. Ale olej bazowy to za mało. Niezbędne są dodatki uszlachetniające, dzięki którym lepkość będzie niezmienna w szerokim zakresie temperatur. Olej musi też zapewniać ochronę przed korozją (środki antykorozyjne chroniące przed skroploną wodą), nie może się spieniać, musi również zawierać środki dyspergujące utrzymujące drobiny sadzy (ze spalania) w rozproszeniu oraz przeciwutleniacze. Dobry olej silnikowy posiada również właściwości myjące (zawiera detergenty), aby wnętrze silnika utrzymać w czystości.

1983 r. - jak na ówczesne czasy, olej silnikowy SELEKTOR super PLUS. Olej - olej bazowy, badania oleju w praktyce, fizyka procesu smarowania przy różnych prędkościach obrotowych silnika, dodatki do oleju chroniące silnik i dodatki chroniące olej, badania oleju.

SONDA Olej (268): program przygotowali: Zdzisław D. Kamiński, Andrzej Kurek, Tomasz Pyć, Marek Siudym współpraca: INSTYTUT TECHNOLOGII NAFTY materiały filmowe: BP FILM LIBRARY realizacja: Ryszard Kośmiński kierownik produkcji: Jerzy A. Łańcut TELEWIZJA POLSKA SONDA P-35 00-950 WARSZAWA