75 lat temu, 19 kwietnia 1943 roku, wybuchło powstanie w getcie warszawskim – pierwsze wielkie miejskie powstanie antyfaszystowskie w okupowanej przez nazistowskie Niemcy Europie.

"Ci, którzy polegli, spełnili swoje zadanie do końca, do ostatniej kropli krwi, która wsiąkła w bruk getta warszawskiego. My, którzy ocaleli, Wam pozostawiamy to, by pamięć o nich nie zginęła" – pisał tuż po zakończeniu wojny Marek Edelman, jeden z przywódców Żydowskiego Organizacji Bojowej. Bohaterowie getta żyją w naszej pamięci. Nie pozwolimy, by pamięć ta kiedykolwiek zginęła.

Na wieść o wybuchu powstania młody żydowski poeta i więzień wileńskiego getta Hirsh Glick napisał wiersz "Zog nit kejn mol". Wkrótce stał się on pieśnią żydowskich partyzantów w Europie Wschodniej, a po 1945 roku – jednym z hymnów ocalonych z Zagłady.

Nie mów, że już czas w ostatnią drogę iść, choć ołów nieba skrywa błękit naszych dni. Blisko już najdroższa z upragnionych chwil, po bruku krzykiem naszym dudni kroków rytm.

Od kraju palm zielonych tam, gdzie śnieg i lód, pójdziemy, niosąc naszą krzywdę, płacz i ból. Tam, gdzie w ziemię czarną tryśnie nasza krew, tam nowy ducha i odwagi wzrośnie krzew.

Poranne słońce znów rozświetli życia tok, wróg jak dzień wczorajszy wnet odejdzie w mrok, lecz jeśli przeszkód tama słońca wstrzyma bieg – niech pokoleniom przyszłym światło niesie pieśń.

Nie, to nie ołów w pieśni dźwięczy – tętni krew, bojowy sygnał, nie beztroski ptaków śpiew. Zew przeszył miasto, armat zagłuszając huk, gdy na wezwanie z bronią w ręku stanął lud.

Więc nie mów, że już czas w ostatnią drogę iść, choć ołów nieba skrywa błękit naszych dni. Blisko już najdroższa z upragnionych chwil, po bruku krzykiem naszym dudni kroków rytm.

Przekład: Mateusz Trzeciak Dziękujemy Warszawskiemu Chórowi Rewolucyjnemu "Warszawianka" za możliwość wykorzystania wykonania utworu: https://www.youtube.com/channel/UCtK37hhK4XaALoL9cTZA2TQ/featured

Zobacz inne nasze filmy:

Partia Razem: "Dość rasizmu i faszyzmu" - Maciej Konieczny i Justyna Samolińska, 17.03.2018 https://www.youtube.com/watch?v=h_W9RByLIfQ&list=PLZ9cRfpfcabOLb9RkgoXilzvkTM66FXE0

Partia Razem: Prawda o "Żołnierzach Wyklętych". O tym nie usłyszycie w Telewizji Publicznej https://www.youtube.com/watch?v=DfO2JhG0OlY&list=PLZ9cRfpfcabOLb9RkgoXilzvkTM66FXE0&index=3

Partia Razem: Odpowiedź na Marsz Żołnierzy Wyklętych, Hajnówka 24.02.2018 https://www.youtube.com/watch?v=5oGb_JDJ5H0&list=PLZ9cRfpfcabOLb9RkgoXilzvkTM66FXE0&index=4